Fundacja Rodzinna – ochrona majątku i optymalizacja podatkowa

Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej wprowadziła osobę prawną, ukierunkowaną na ochronę i sprawne zarządzanie majątkiem rodzinnym oraz umożliwienie sukcesji majątku przez wiele pokoleń. 

Fundacja rodzinna pozwala chronić majątek przed roszczeniami wierzycieli, o ile zobowiązania fundatora powstały po wniesieniu majątku do fundacji. Dzięki fundacji rodzinnej majątek jest oddzielony zarówno od majątku prywatnego jak i majątku firmowego. W przypadku trudności finansowych przedsiębiorstwa jak i samego fundatora, majątek wniesiony do fundacji jest bezpieczny. Należy też zaznaczyć, że zachowane zostaje także bezpieczeństwo fundatora, ponieważ nie odpowiada on za zobowiązania fundacji rodzinnej, jednakże fundacja rodzinna będzie odpowiadać solidarnie z fundatorem za jego zobowiązania cywilnoprawne i zaległości podatkowe powstałe przed utworzeniem fundacji, ale tylko do wysokości wniesionego do niej mienia. Nie będzie już jednak odpowiedzialna za zobowiązania fundatora powstałe po jej założeniu.

Zalety:

zabezpieczenie procesu sukcesji na pokolenia;
zachowanie rodzinnego charakteru firmy;
zabezpieczenie przed podziałem udziałów bądź akcji pomiędzy wszystkich spadkobierców; 
możliwość przyjęcia jasno określonych zasad w zakresie wypłaty świadczeń.
W przypadku ostatniego punktu istotne jest, że fundator może uzależnić wypłaty na rzecz beneficjentów od spełnienia warunków precyzyjnie przez niego określonych i w tym zakresie ustawodawca nie przewidział żadnych ograniczeń. Dzięki temu zabezpieczony zostaje majątek przed ryzykiem związanym z klasyczną sukcesją majątkową.

Zalety podatkowe dotyczące fundacji rodzinnej

Z prowadzenia fundacji rodzinnej płynie wiele innych zalet, w tym tych, w zakresie podatkowym. Wniesienie składników majątkowych do fundacji zarówno przez fundatora, jak i przez inne osoby nie powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Bez znaczenia pozostaje rodzaj aktywów, czy będzie to wkład pieniężny, czy niepieniężny. Wniesienie akcji spółki do fundacji również jest neutralne podatkowo. Traktuje się je bowiem jako darowiznę. Fundator z tytułu wniesienia akcji nie osiąga żadnego przychodu, który mógłby być opodatkowany, fundacja jest natomiast zwolniona z podatku od spadków i darowizn. Podobnie sprzedaż akcji przez fundację nie spowoduje konieczności zapłaty podatku. 

Oczywiście wartość wnoszonego majątku podlega ewidencjonowaniu, choćby ze względu na konieczność składania sprawozdań finansowych. Istotną zaletą jest fakt, że opodatkowanie następuje dopiero w momencie wypłaty świadczenia na rzecz beneficjenta lub zwrotu mienia po likwidacji fundacji, a stawka opodatkowania CIT została obniżona do 15%. Ponadto, wypłaty z fundacji rodzinnej nie podlegają daninie solidarnościowej oraz składkom zdrowotnym i ubezpieczeniowym.

Struktura organizacyjna Fundacji Rodzinnej

FUNDATOR – założyciel fundacji rodzinnej
BENEFICJENT - podmiot, który zgodnie ze statutem fundacji może otrzymać świadczenie od fundacji rodzinnej lub mienie w związku z jej rozwiązaniem.
ORGANY FUNDACJI 
-       Zarząd - jest organem fundacji rodzinnej, do którego należy prowadzenie spraw fundacji, realizacja jej celów określonych w statucie, zapewnienie płynności finansowej, tworzenie listy beneficjentów, informowanie i spełnianie świadczeń przysługujących beneficjentom.

-       Rada nadzorcza – (nieobowiązkowe) nadzoruje zarząd w zakresie przestrzegania prawa i statutu, jednak statut może kompetencje rady nadzorczej rozszerzyć i przyznać jej np. prawo do udzielania zarządowi zgody na dokonanie przewidzianych statutem czynności

-       Zgromadzenie beneficjentów - podejmuje uchway w konkretnych, ściśle określonych w ustawie bądź statucie sprawach, mających głównie zagwarantować ciągłość działalności fundacji rodzinnej.