„Odszkodowanie i zadośćuczynienie od Skarbu Państwa za zaangażowanie polityczne w czasach PRL-u lub internowany przez ówczesne władze państwowe”

W tzw. „ustawie lutowej” – ustawa z 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego przewidziano możliwość dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia od Skarbu Państwa za doznaną krzywdę wynikłe z wydania lub wykonania orzeczenia albo decyzji.

Komu przysługuje roszczenie?

·        osobie, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia albo wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13.12.1981 r. w Polsce stanu wojennego

·        małżonkowi, dzieciom lub rodzicom osoby, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia albo wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13.12.1981 r. w Polsce stanu wojennego

Koniecznym zatem jest, aby właściwy Sąd prawomocnie stwierdził nieważność orzeczenia wydanego przez polskie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości w okresie od 1 stycznia 1944 r. do 31 grudnia 1989 r., pod warunkiem, iż zarzucony czyn był związany z działalnością na rzecz niepodległego albo orzeczenie wydano z powodu takiej działalności. Stwierdzenie nieważności orzeczenia uznaje się za równoznaczne z uniewinnieniem. Dopiero wtedy można wystąpić z wnioskiem odszkodowania i zadośćuczynienia od Skarbu Państwa

Wniosek należy złożyć w Sądzie, który wydał postanowienie o stwierdzeniu nieważności orzeczenia, w przeciągu 10 lat od stwierdzenie nieważności i uprawomocnienia się tego wyroku. 

Warte uwagi pozostaje to, że powyższe zadośćuczynienie może przysługiwać, nawet jeżeli w wyroku stwierdzającym nieważność, sąd orzeknie o odszkodowaniu, jeżeli przemawiają za tym względy słuszności, czyli np. kiedy wypłacone odszkodowanie było niewspółmiernie niskie względem poniesionej szkody.

Kwota odszkodowania i zadośćuczynienia:

Wysokość odszkodowania Sąd ustala po obliczeniu różnicy pomiędzy tym co na skutek orzeczenia utraciła osoba represjonowana, a stanem jaki był rzeczywiście. Oznacza to, że Sąd będzie sprawdzał jakie możliwości zarobkowe miała osoba represjonowana i w jakim zakresie byłby w stanie je wykorzystać, gdyby nie był osobą represjonowaną. 

W przypadku zadośćuczynienia, Sąd wskazuje kwotę, która w jego ocenie jest odpowiednia do złagodzenia doznanej krzywdy. W przypadku stosowania represji przeciwko osobie represjonowanej brane pod uwagę są dolegliwości związane z izolacją np. rodzica, jakimi mogły być tortury, poniżanie, wymuszanie, znęcanie się lub szantażowania, a także wiek poszkodowanego, jego warunki osobiste i sytuacje rodzinną oraz skutki zdrowotne.

Koniecznym zatem pozostaje udokumentowanie związane z represjami, jak również wskazanie przed Sądem np. wysokością zarobków, wykształcenia i sytuacją życiową osoby będącej ofiarą poprzedniego systemu

Z pomocą w tej kwestii przychodzą organy takie jak Instytut Pamięci Narodowej. IPN na wniosek może udostępnić akta osobowe osoby represjonowanej, które stanowią potem cenny dowód w sprawie o przyznanie odszkodowania.

Kancelaria z powodzeniem prowadzi sprawy o odszkodowanie i zadośćuczynienie od Skarbu Państwa. 

Zapraszamy do kontaktu.